Doğurganlığı Etkileyen Yaşam
Bireyin sağlık ve iyilik durumunu iyileştirmeyi amaçlayan sağlıklı biçim davranışları, doğurganlık üzerinde de etkin rol oynar. Zira, fertiliteyi olumsuz etkileyebilecek alışkanlıklar, davranışlar ya da durumlardan vazgeçmek ile “gebeliğin oluşması” desteklenebilir. Doğurganlığı etkileyen yaşam döngüsünde dikkat edilmesi gereken konuları detaylı olarak ele aldığımız bu yazı sayesinde “tüp bebek çalışmalarının başarıyla sonuçlanması için” alışkanlıkları ve davranışlarınızı” gözden geçirebileceksiniz.
Sigara Tüketimi
Yapılan araştırmalar neticesinde “sigara içenlerde infertilite riskinin” normal popülasyona göre 1,6 kat fazla olduğu açıklanmıştır. 1 ila 4 yıl kadar menopozu da erken döneme çekebilen sigara tüketimi; yumurtanın kalitesinden embriyonun gelişimine kadar çeşitli aşamalarda olumsuzluklara sebep olmaktadır. Yardımcı üreme teknikleri esnasında sigara içenlerde “embriyo transferi” sonrasında gebelik olasılığı, sigara içmeyenlere göre %50 daha düşük olmaktadır. Anne adayına ek olarak sigara içen erkekte de “mikro enjeksiyon, IVF gibi tekniklerde “şans” azalmaktadır. Bu nedenle, “sağlıklı bir bebek sahibi olabilmek ve sağlıklı bir hamilelik süreci” isteniyorsa; sigara tüketiminin acilen bırakılması gerekmektedir.
Obezite
- Adet düzensizliği
- Yumurtlama sorunlar
- Erkeklik hormon düeylerinde artış
- Polistik over sendromu
- Adet görememe
- Düşük yapma riski
- Spermlerin kalitesizleşmesi gibi çeşitli sorunlara yol açan obezite, tüp bebek tedavisi başarısını ciddi oranda etkilemektedir. Bu nedenle, hamilelik yada tüp bebek tedavisi öncesinde mutlaka “ fazla kiloların verilmesi” sağlanmalıdır.
Zayıflık
BKİ <19 olan kadınlarda aşırı zayıflık sebebiyle, gebeliğin oluşması gecikebilmektedir. Ortalama 29 ay kadar beklemek zorunda kalan zayıf anne adaylarının, biran önce ideal kiloya yükselmesi ve tedaviyi bu şekilde alması gerekir. Zira, gebelikte gelişim geriliği ve gebelik kayıpları, zayıflık ile doğrudan ilişkili olan durumlardır.
Egzersiz Yapmak
Normal kilonun korunması ve insülin duyarlılığının artırılmasını sağlamak amacıyla egzersizler, tüp bebek tedavileri esnasında yapılabilir. Ancak, embriyo transferi öncesinde ve sonrasında egzersizler sınırlandırılmalı ve aşırı aktiviteli spor alışkanlıklarına bir süre ara verilmelidir.
Kafein Tüketimi
Sonuçları tartışmalı olan kafein tüketiminin doğurganlığa etkisi için net bir veri yoktur. Doğurganlık çağındaki kadınlarda risk faktörü oluşturabilen kafein tüketimi günde 300 mg olarak sınırlandırılmalıdır. Bu nedenle, tüp bebek tedavisine başlamadan ve başladıktan sonraki süreçte, kafein tüketimini sınırlandırmaya alışmak, “gebeliğin oluşması” için atılacak en güzel adımlardan olacaktır.
Alkol
Alkol tüketimi olan kadınlar üzerinde yapılan araştırmalar neticesinde “haftada 7-8 bardak içilen alkolün” doğurganlığı azalttığı belirlenmiştir. Yumurtalık fonksiyonlarını olumsuz etkileyen alkol, bebekte kromozom anomali riskini de yükseltebilmektedir. Düşük riski yarattığı da düşünülen alkol tüketiminin, tüp bebek tedavisi öncesinde sonlandırılması önemli bir konudur.
Stres
Hormonları doğrudan etkilediği tespit edilen stres faktörü, infertilitenin başlıca nedenlerindendir. YÜT üzerindeki etkisi araştırılan stres faktörünün, yumurta sayısını ve gebelik oranını azalttığı gözlemlenmiştir. Bu nedenle; tüp bebek tedavisi öncesinde, esnasında ve hemen sonrasında stres yaratacak her şeyden uzaklaşmalı ve kendinizi dinlemelisiniz.
İleri Yaş
Eğitim, ekonomik nedenler, kariyer gibi çeşitli sebeplerden ötürü” doğum yaşı” giderek artmaktadır. Bu da infertilite ile karşılaşılmasında en önemli risk faktörlerinden biridir. 35 yaşa kadar yavaş yavaş azalma gösteren doğurganlık, bu yaştan sonra hızlı bir düşüşe geçerek menopoza davetiye çıkarmaktadır. Bu nedenle, ileri yaşlara yakın bir süreçte gebeliğin planlanması yapılmalı ve hazırlıklara başlanmalıdır.
Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar
Tüplerde yapışıklıklara dahi neden olabilen cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar, infertilite riskini arttırabilir. Vajinal duş gibi çeşitli alışkanlıklar sonucunda da karşılaşılabilen enfeksiyon, dış gebelik ve infertiliteye sebep olabilmektedir. Bu nedenle, tüp bebek tedavisi sürerken vajinal duş yapmaktan ve “güvenilir olmayan kişiler ile cinsel birliktelik” kurmaktan kaçınmak gerekmektedir.