Kadın İnfertilitesi

Kadın kaynaklı infertilite, günümüzde erkek kaynaklı infertilite ile yaklaşık olasılıklarda seyretmektedir. Ancak, kadındaki üreme sistemi ve fizyolojik yapı sebebiyle “gebe kalabilmek” birçok faktöre bağlıdır ve bu nedenle “kadın faktörü” İnfertilitede daha çok araştırılması gereken bir konudur. İstanbul kadın infertilitesi alanında tanı ve tedavi yapan Op. Dr. Öznur Dündar Akın’dan kadın infertilitesi nedir, kadın ne zaman “infertil” olarak değerlendirilir, kadın infertilitesinin sebep olabilecek faktörler nelerdir sorularının yanıtlarını alabileceğiniz bu içerikte “kadın infertilitesinin tedavisi” konusunda da gerekli bilgileri bulabileceksiniz.

Kadın İnfertilitesi Nedir?

Hormonal bozukluklardan genetik yatkınlığa, rahîm içi patolojilerden beyindeki üreme sistemlerinden sorumlu olan bezlerin işlemesindeki bozukluklara kadar, çeşitli faktör sebebiyle “gebeliğin oluşmamasına” kadın infertilitesi denir. Fizyolojik sebepler olarak bu sayılan maddelere ek olarak çevresel faktörler de gebeliğe engel teşkil edebilir. Bu nedenle; belirli bir süre geçmesine rağmen “gebeliğin “oluşmaması; kadın kaynaklı ise “kadın faktörlü” infertiliteden bahsetmek mümkün olmaktadır.

Kadın İnfertilitesinin Nedenleri Nelerdir?

Kadın genital sistemi karmaşık bir yapıdadır ve sistemin hepsi; fonksiyonlara bağlı olarak “bir uyum” içerisinde çalışır. Çevresel faktörlere ek olarak üreme sisteminde herhangi bir bozukluk oluşması ise “gebeliğe” engel teşkil edecek durumları meydana getirebilir. Yumurtlama problemleri, rahîm ağzına ait sorunlar, rahîm organlarında görülen sıkıntılar gibi birçok sebebi olan kadın infertilitesini detaylı olarak değerlendirmekte fayda var.

Miyomlar

Kanseröz olmayan ve rahmin kas tabakasından köken alan myomlar, rahîm içi patolojilerdendir. Boyut, şekil ve sayı olarak değişiklik gösterebilen myomlar, genelde “doğurganlık” çağındaki kadınlarda daha sık görülür. Rahîm iç kavitesini etkileyebilen myomların “gebelik oluşumuna” etkisi negatif yönde olabileceği için “kadın infertilitesi” bağlamında detaylı olarak incelenir.

Endometriozis

Rahmin iç zarını oluşturan endometrium dokularının; rahîm dışında başka bir bölgede gelişmesi yâda fonksiyon göstermesiyle meydana gelebilen endometriozis hastalığı, çeşitli sorunlara yol açtığı gibi “infertiliteye” de yol açabilir. Ektopik doku olarak tanımlanan endometriozis, her adet döneminde fonksiyon gösterir ve o bölgede yer alan nedbe dokusunun, kistlerin ve yapışıklıkların gelişmesine yol açar. Bölgede “fonksiyon” kaybına sebep olan endometriozis ise şiddetli ağrılar ile belirti verebilir. CA125 gibi hormon yüksekliklerinde şüphenilen endometriozis için laparoskopik ameliyatla tanı konması gerekebilir ki yine tedavisi için cerrahi yöntemlerle birlikte medikal tedaviler gerekecektir.

Over Kistleri

Doğurganlık çağında sık görülebilen over kistleri, yumurtalıklarda yer alan (içi sıvı dolu kesecik) olarak adlandırılan oluşumlara denir. Yumurtlamayı bozabilme ve tıkayıcı etkileri ile bilinen over kistleri; fertiliteyi tetikleyebilir. Eğer ki jinekolojik muayene esnasında over kisti saptanırsa boyut ve şekil bakımından değerlendirildikten sonra iyi yâda kötü huylu olup olmadığı kontrol edilir. Kist içeriğinin aspire edilmesi yâda çıkarılması esasına dayanan over kist tedavisi sonrasında “infertilite “ ortadan kalkabilmektedir.

Polikistik Over Sendromu

Erkek tipi kıllanma artışı, obezite, adet düzensizlikleri, akne problemi, FSH ve LH gibi birçok etkiye sahip olan polistik over sendromu “infertilite” ile yakından ilişki içerisindedir. Yumurtalama problemi esasına dayanan polistik over sendromuna sahip kadınlarda “yumurtlama düzensizlikleri” olduğu için” gebe” kalınması çok zorlaşır. Multidisipliner bir yaklaşımla uygun tedavisi yapılan polistik over sendromu “fertilite” çözüldüğü zaman gebeliğe izin verir.

Pelvik Yapışıklıklar (Adezyonlar)

Fibrotik doku ve skar dokular; pelvik yapışıklıklar olarak adlandırılır ve yumurtalık başta olmak üzere tüpler ve rahîm etrafında saptanırlar. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, pelvik enflamatuar hastalıklar ve daha önce geçirilen ameliyatlar sonrasında “pelvik yapışıklıkları” görülebilmektedir. Endometriozis ve appandisit rüptürü gibi durumların da yapışıklığa sebep olduğunu varsayarsak tüp, rahîm ve yumurtalıklarda işlevsel bozukluklar görülebilme olasılığını göz önünde bulundurmak gerekir.

Yumurtlamayı takip eden süre içerisinde pelvik yapışıklıkların, tüplerin yumurtayı yakalayıp, döllenmesi için rahime doğru” yönlendirilmesi sürecine etki etmesi olağandır.  Hem açık hem de kapalı cerrahi yöntemlerle yapışıklıklar açılabileceği gibi infertilite olarak değerlendirilen hasta “bebek sahibi” olması için “tüp bebek” yöntemine yönlendirilebilir.

Prematür Over Yetmezliği

40 yaşından önce karşılaşılan menopoz durumunu tanımlamak için prematür over yetmezliği kavramı kullanılır. İmmün sistemi bozan rahatsızlıklardan endokrin hastalıklarına kadar çeşitli sebebi olan prematür over yetmezliği “infertilite” faktörünü taşır.

Rahîm Kaynaklı Problemler

Rahmin gelişmemiş olmasına ek olarak; çift rahîm, kürtajlar, enfeksiyonlar ve rahîmdeki perde rahîm kaynaklı infertiliteye örnek olarak gösterilebilir.

Genetik Nedenler

Genetik faktörler, birçok hastalıkta olduğu gibi “infertilite” olgusunda da önemli rol oynar. Kromozomların yapısal yâda sayısal anomalileri söz konusu olduğunda “gebeliğin oluşmasında yada ilerlemesinde” sorunlar baş gösterir. Mozaisizmi gibi kromozomal anomalilerin yumurtalık kapasitesinde etki gösterdiği ise bilinmektedir ki bu da genetik nedenlerle “infertilite “ ile karşılaşılabileceğinin göstergesidir.

Kadın İnfertilitesinde Tanı ve Testler Nelerdir?

En az 1yıl boyunca “düzenli ilişkiye giriyor”, “korunma yöntemlerinden uzak “duruyorsanız ve hala bir gebelik oluşmamış ise “doktor muayenesi” ile neden gebe kalamadığınızı öğrenebilirsiniz. Gebe kalamama şikâyeti ile doktora başvurduğunuzda “infertilite” tanısı için birçok test ve tahlil yapılacak ve sonuçları sizinle paylaşılacaktır. Kadınlar için tanı ve testlerin çeşitli olduğunu ve gerekli görülürse ileri testlerin de yapılabileceğinin bilgisini doktorunuz size verecektir. Kadın İnfertilitesinde genel olarak yapılan test ve tahlillerden aşağıda bahsedilmiştir.

• Yumurtlamayla ilgili problemler için ovulasyon testi istenebilir. LH pikini gösteren idrar testi ve progesteron hormonu için kan testi, infertilite araştırmasında yapılan testlerdendir.

Histerosalfingografi (rahîm filmi)

Tüplerin kapalı olma ihtimalinin ekarte edilmesi için yapılan histerosalfingografi yani rahîm filmi; rahîm içini görüntülemektedir. Rahim ağzından rahim içine verilen kontrast madde sayesinde tüplerin açık olup olmadığı eşzamanlı izlenebilir. Eğer, hafif tıkanıklık söz konusu ise bu işlem sayesinde tüpler açılır ve gebelik oluşabilir. Her iki tüpün kapalı olması durumunda ise gerekli tedaviler doktorunuz tarafından başlatılır.

Hormon Testleri

Tiroid hormonu ve hipofiz hormonu gibi yumurtlama hormonlarına bakılan hormon testlerinde herhangi bir problem olması halinde “uygun tedavi” seçenekleriyle hormon tedavileri yapılır ve gebelik için uygun koşullar yaratılır.

Laparoskopi

Karından milimlik bir kesi ile yapılan ameliyatlarda “bir yöntem” olarak laparoskopiyi sıkça görürüz. Endometriozis gibi hastalıkların tanısını ve tedavisini yapmak konusunda cerrahi müdahale olarak tercih edilen laparoskopik ile yumurtalıklar, tüpler ve rahîm incelenirken diğer iç organlarda gözlemlenir. Böylece, infertiliteye neden olan anormallikler raporlanır ve tedavi planlamasına geçilir.

İnfertilite Tedavisinde Multidisipliner Yaklaşımlar İçin Op. Dr. Öznur Dündar Akın’a Başvurun!

Gebe kalamama şikâyetiniz konusunda tanı koyabilmek adına gerekli tüm testleri ve tetkikleri yapan Op. Dr. Öznur Dündar Akın ile “kadın infertilitesi tedavisi” konusunda yepyeni teknikler deneyebilecek ve gebelik şansınızı arttırmak için multidisipliner yaklaşımlarla tanışabileceksiniz.